Vakonderwijs en werk
Workshop II Vakonderwijs en werk – door Jennifer de Boer
Inventarisatie: wie is er al bezig met een vakopleiding?
- STOOM helpt mee aan opleidingen op het gebied van bouw, zoals bv timmerman, maar ook steunen ze een textielopleiding voor de meisjes.
- Flor Ayuda ondersteunt technische opleidingen voor o.a. onderhoud van machines (elektrotechniek, koeltechniek, autotechniek) waar zo min mogelijk apparatuur en zoveel mogelijk handgereedschap voor nodig is
- St Mengedenga ondersteunt een naai-atelier
- Burgland Foundation is bezig met opzetten van administratieve opleidingen
- BKLVA leert o.a. meisjes om stenen te bakken
- Shahdol ondersteunt een leer-werktraject voor een kruidenvermaalfabriekje
Er zijn veel verschillende niveaus en sectoren van opleiding mogelijk. En er zitten vaak heel andere aspecten dan alleen opleiding aan vast. Vakopleidingen geven vaak de gelegenheid om via productverkoop de projecten te onderhouden.
Voor het opzetten van een opleiding of cursus is het handig eerst te kijken wat er al aanwezig is, waar behoefte aan is en wat mogelijk is met bestaande systemen.
Uit overdracht van vaardigheden kunnen kleine bedrijfjes ontstaan, maar is er behoefte aan de producten? Er moet wel iets zijn voor de leerling die zo’n opleiding afrondt.
Is er wel markt?
Shahdol (kruidenvermaalfabriekje) heeft vooraf geïnventariseerd wie de producten willen afnemen. Dit is geen vakonderwijs, maar onderwijs in combinatie met werk waardoor de leerlingen de school ook kunnen afmaken.
Het probleem is vaak: op welk niveau kunnen mensen instromen? Handig is om te beginnen op het niveau dat de leerlingen al hebben, niet op het niveau dat ze zouden moeten kunnen. De instroomeisen moeten dus vaak naar beneden bijgesteld worden.
Er moet ook onderscheid gemaakt worden tussen basisonderwijs en vervolgopleiding. Verder moet gekeken worden naar de bestuurlijke context: wat schrijft de overheid voor. En wat is de ecnomische context? Staat leren centraal of werken/ werk kunnen vinden centraal? Scholing van kinderen of volwassenen? Wat kunnen de mensen, waar hebben ze behoefte aan, wat moeten ze nog leren? Waar kijk je naar: een stad of het platteland? Stimuleren de ouders hun kinderen in het volgen van een opleiding? Wat is de sociale context; is er klassenindeling (kastelozen), mogen meisjes naar school, wat is de familiestructuur?
Welk materiaal is er voorhanden?
Soms kan er juist handig gebruik gemaakt worden van de lokale gebruiken, bijv het betalen van een bruidsschat aan ouders; niet om een meisje te laten trouwen, maar om haar 10 jaar naar school te laten gaan. Zo kan je voordeel behalen uit een nadelig gebruik. Ander voorbeeld is basisonderwijs in combinatie met cursussen voor de ouders/ moeders.
Nog een handige tip: organiseer werkbezoekjes aan opleidingen, zodat mensen inzicht krijgen in de mogelijkheden die er zijn.
Een ander probleem dat partners in de praktijk tegenkomen: hoe selecteer je wie er toegang krijgt tot de opleiding? Vorbeeld van klas waar in het begin 30 leerlingen zaten en na een paar weken 80 omdat iedereen zn kleine broertjes en zusjes mee moest nemen van de ouders omdat ze dan zelf aan het werk konden gaan en omdat de kinderen op school te eten krijgen. Dat werkt nadelig voor de oorspronkelijke doelgroep.
En: hoe voorkom je discriminatie? Als je een speciale school voor gehandicapte kinderen opzet, en die kinderen hebben te eten en kans op werk, dus inkomen, dan worden ze onderwerp van jaloezie. Dan is het blijkbaar beter om gehandicapt te zijn of aids te hebben… Hoe geef je dus een zo groot mogelijke groep een kans, zonder het resultaat naar beneden te halen.
Doel vd opleiding is uiteindelijk werk, inkomen en leren. Het gaat om ontwikkeling, niet zuiver om educatie. Marktdenken is belangrijk.
Er zijn overigens nog alternatieve vormen voor formele vakopleidingen:
- apprenticeship
- community based training
Follow-up:
Tools, tips, ideeën bij Jennifer op te vragen én af te leveren.
Tip: Centro Mondial in Tilburg neemt producten af van kleine projecten in derdewereldlanden.
Posted by:
Share:
